علایم دیابت چیست

دیابت(بیماری قند) یکی از شایع ترین بیماری های مزمن وتهدیدی جهانی برای سلامتی است.حدود 10 درصد جمعیت بالغین جهان مبتلا به این بیماری هستند و شیوع آن درحال افزایش است. دیابت اصلی ترین علت کوری، نارسایی کلیه، قطع عضو و حملات قلبی و سکته در دنیاست.

دیابت یکی از بیماری‌های زمینه‌ای است که می‌تواند ناتوان‌کننده‌ باشد و به مرور زمان کیفیت زندگی فرد را کاهش دهد. بنابراین شناخت این بیماری و پیشگیری و کنترل آن بسیار مهم است.

بدن شما بیشتر غذایی که می خورید را به قند (گلوکز) تجزیه می کند و آن را در جریان خون آزاد می کند. این قند از طریق جریان خون به سلول های بدن می رسد و سلول ها آن را جذب کرده و به عنوان منبع انرژی از آن استفاده می کنند.در این بیماری، سلول ها در جذب قند دچار مشکل می شوند. درواقع بدن شما توانایی تولید یا پاسخ به انسولین را به طور کامل یا نسبی از دست می دهد که منجر به متابولیسم غیر طبیعی کربوهیدرات ها و افزایش سطح قندخون شما می شود.

بیماران دیابتی دارای سطوح بالای گلوکز خون در درازمدت هستند که ممکن است باعث آسیب مزمن و اختلال در عملکرد بافت ها واندام های مختلف از جمله چشم ها، کلیه ها، قلب، عروق خونی و اعصاب شود.

انسولین هورمونی است که توسط پانکراس یا همان لوزالمعده، اندامی که در پشت معده قرار دارد، ساخته می‌شود. پانکراس، انسولین را در جریان خون آزاد می‌کند. انسولین حکم کلید را دارد که قفل سلول را باز می‌کند و به گلوکز اجازه می‌دهد تا وارد سلول‌های بدن شود. گلوکز، سوخت یا انرژی مورد نیاز بافت‌ها و اندام‌ها را برای عملکرد مناسب فراهم می‌کند . وقتی قند خون شما بالا می رود، به پانکراس شما سیگنال می دهد که انسولین ترشح کند.

در افراد دیابتی یکی از حالت‌های زیر رخ می‌دهد:

• پانکراس انسولین تولید نمی‌کند یا اگر تولید کند، مقدارش کافی نیست.

۲- پانکراس انسولین تولید می‌کند، اما سلول‌های بدن به آن پاسخ نمی‌دهند(مقاومت به انسولین) و نمی‌توانند آن‌طور که باید از آن استفاده کنند. اگر گلوکز نتواند وارد سلول‌های بدن شود، در جریان خون باقی می‌ماند و سطح گلوکز خون افزایش می‌یابد.

دیابت چیست؟

دیابت چیست به زبان ساده! هنگامی که قند موجود در خون شما زیادتر از حد طبیعی باشد، بیماری قند گرفته‌اید! دیابت یک بیماری متابولیک پیشرونده است .در این بیماری، بدن شما انسولین کافی تولید نمی کند یا نمی تواند آنطور که باید از آن استفاده کند. وقتی انسولین کافی وجود نداشته باشد یا سلول‌ها به انسولین پاسخ ندهند، قند خون بیش از حد در جریان خون شما باقی می‌ماند. با گذشت زمان، این امر می تواند باعث مشکلات جدی سلامتی مانند بیماری قلبی، از دست دادن بینایی و بیماری کلیوی و.. شود.

سه نوع دیابت وجود دارد:

• دیابت نوع 1
• دیابت نوع 2
• دیابت بارداری

علائم دیابت

• بسیاری از افراد ممکن است مدت ها دیابت داشته و از آن بی خبر باشند، بسیاری از افراد بعد از ایجاد عوارض دیابت مثل زخم پا و یا اختلال در بینایی، تازه متوجه بیماری خود می شوند. در دیابت نوع 1 ممکن است فرد به علت قند خون بسیار بالا دچار افت سطح هوشیاری و کما شود و بعد متوجه بیماری خود شود. تخمین زده می‌شود که حدود یک‌ سوم از افراد مبتلا به دیابت، از بیماری خود اطلاع ندارند.

به طور کلی علائم دیابت عبارت است از:

• افزایش تشنگی
• تکرر ادرار
• افزایش گرسنگی
• کاهش وزن ناخواسته
• خستگی
• تاری دید
• زخم هایی که دیر التیام می یابند
• عفونت های مکرر
• بی حسی یا گزگز در دست ها یا پاها

در کودکان بارزترین علامت پرنوشی و پر ادراری است، و معمولا کودک علی رغم اشتهای زیاد، لاغر می شود. اگر هرکدام از این علائم را در کودک خود دیدید حتما آزمایش قند خون انجام دهید.

• دیابت نوع 1

این نوع دیابت، یک بیماری خود‌ایمنی است، به این معنی که بدن به سلول های خودی حمله می‌کند. در این حالت، سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده از بین می‌روند. حدود ۱۰ درصد از افراد دیابتی به نوع ۱ آن مبتلا هستند و معمولاً در کودکان و بزرگسالان جوان شایع است، اما می‌تواند در هر سنی اتفاق بیفتد. افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ باید هر روز انسولین تزریق کنند. به همین دلیل است که به آن دیابت وابسته به انسولین نیز می‌گویند.

• دیابت نوع 2

دیابت نوع ۲ شایع‌ترین نوع دیابت است که معمولا در بزرگسالی و غالبا در نتیجه سبک زندگی اشتباه ایجاد می‌شود. چاقی، چربی شکمی، ورزش نکردن و سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت از عوامل خطر ابتلا به این بیماری هستند.  در این بیماری، انسولینی که لوزالمعده تولید می‌کند کارش را به‌ درستی انجام نمی‌دهد یا اینکه لوزالمعده قادر به تولید انسولین کافی نیست. درنتیجه میزان قند خون (گلوکز) از حالت استاندارد بالاتر می‌رود چون سلول‌های بدن فرد مبتلا به دیابت نوع ۲ توانایی جذب قند از خون را ندارند

پس به طور خلاصه دو علت اصلی آن کمبود تولید انسولین و مقاومت سلول های بدن به انسولین است.

علائم دیابت نوع 2 اغلب به کندی ایجاد می شود. در واقع، شما می توانید سال ها با دیابت نوع 2 زندگی کنید و آن را ندانید.

• دیابت بارداری

دیابت بارداری به شرایطی گفته می‌شود که افزایش قند خون برای اولین بار، در طی دوران بارداری دیده شود. دیابت بارداری، تقریباً در ۴ درصد از بارداری‌ها بروز می‌کند. دیابت بارداری ناشی از کمبود انسولین نیست بلکه هورمون های بلوکه کننده انسولین که توسط جفت تولید می شود باعث ایجاد این نوع دیابت می شود.دیابت بارداری معمولاً پس از زایمان از بین می رود. با این حال، خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را در مراحل بعدی زندگی افزایش می دهد. کسانی که یک مرتبه دچار دیابت بارداری شده اند، احتمال رخ داد آن در بارداری های بعدی بسیار زیاد است.تشخیص زودرس و کنترل این بیماری در دوران باردرای، بسیار حیاتی و مهم است چراکه می تواند عوارض جدی برای مادر و جنین ایجاد کند.

فرق دیابت نوع 1با 2چیست؟

دیابت نوع ۱، یک بیماری خود‌ایمنی است و زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده به طور کامل از بین می‌روند، بنابراین بدن نمی‌تواند انسولین تولید کند. این در حالی است که در نوع ۲، انسولین توسط لوزالمعده تولید می‌شود، اما بدن در برابر آن مقاومت می‌کند. به عبارت دیگر، بدن دیگر به طور مؤثر از انسولین استفاده نمی‌کند. و با گذشت زمان، تولید انسولین نیز کمتر می شود. تعداد مبتلایان به نوع ۱ بسیار کمتر از نوع ۲ هستند. در گذشته به آن دیابت نوجوانی می‌گفتند، زیرا این بیماری معمولاً در اوایل کودکی تشخیص داده می‌شود. اما دیابت نوع ۲، بیشتر در بزرگسالان تشخیص داده می‌شود. اگرچه ما امروزه کودکانی را می‌بینیم که به این بیماری مبتلا شده‌اند و علت آن هم بیشتر مربوط به اضافه وزن و چاقی است.

عوارض دیابت

• قند خون بالا به اندام ها و بافت های سراسر بدن آسیب می رساند. هرچه قند خون بالاتر باشد و هر چه مدت بیشتری از آن بگذرد، خطر ابتلا به عوارض بیشتر می شود.

عوارض مرتبط با دیابت عبارتند از:
• بیماری قلبی، حمله قلبی و سکته مغزی
• نوروپاتی(اختلال حسی و ایجاد گزگز و مورمور در اندام های تحتانی)
• نفروپاتی(آسیب به کلیه)
• رتینوپاتی و کاهش بینایی(آسیب به شبکیه چشم)
• عفونت ها و زخم هایی که بهبود نمی یابند به خصوص در اندام تحتانی
• بیماری های پوستی، مانند عفونت های باکتریایی و قارچی
• افسردگی
• زوال عقل

یکی از عوارض دیابت، تضعیف سیستم ایمنی است، این بیماری مزمن در طولانی مدت سیستم ایمنی را تضعیف کرده و به همین دلیل افراد دیابتی زودتر از بقیه دچارعفونت های مختلف می شوند.استفاده از مکمل های طبیعی که سیستم ایمنی را تقویت می کنند، به شرط اینکه اشتها آور نبوده و قند خون را بالا نبرند، میتوانند به افراد دیابتی برای کاهش عفونت ها بسیار کمک کننده باشد.

تشخیص دیابت :

 FBS 

توصیه می شود همه افراد بالای 40 سال، آزمایش قند خون ناشتا (FBS) چک کنند. برای اندازه گیری آن فرد باید حداقل 8 ساعت چیزی نخورده باشد.رنج نرمال آن، در افراد سالم بین 80 تا 100 می باشد.

هموگلوبین A1C :

تست A1C میانگین گلوکز خون شما را در سه ماه گذشته اندازه گیری می کند. آزمایش A1C به ناشتا بودن نیازی ندارد، می تواند در هر زمان به عنوان بخشی از غربالگری دیابت انجام شود. رنج نرمال آن زیر 5.7% است.

معیارهای تشخیصی دیابت نوع 2 توسط انجمن دیابت آمریکا (ADA) شامل موارد زیر است:

سطح قند خون ناشتا بالاتر یا مساوی  126(حداقل 2 بار تست شود و 8 ساعت ناشتا باشد.)گلوکز پلاسما تصادفی 200 میلی گرم در دسی لیتر  یا بالاتر در یک فرد با علائم کلاسیک دیابت سطح هموگلوبین (HbA1c) 6.5  ٪A1c یا بالاتر

درمان دیابت نوع 2

دیابت درمان قطعی ندارد و فقط می توان آن را کنترل کرد و از عوارض آن جلوگیری کرد.

• اولین قدم درمان دیابت تغییر Life style و  اصلاح عادات غذایی و ورزش است.

– خوردن غذاهای غنی از فیبر و کربوهیدرات های سالم، خوردن میوه ها، سبزیجات و غلات کامل می تواند به ثابت نگه داشتن سطح گلوکز خون شما کمک کند.
– غذا خوردن در فواصل منظم
– مدیریت وزن برای حفظ سلامت قلب، که معمولاً به این معنی است که کربوهیدرات های تصفیه شده، شیرینی ها و چربی های حیوانی را به حداقل برسانید.

• قدم بعد داروهای خوراکی

– معروف ترین داروی خوراکی دیابت، متفورمین است. بر کاهش قندخون ناشتا موثر است و HA1C را تا 1% کاهش می دهد.
– متفورمین به دلیل بی‌خطری و هزینه کم، یک داروی پرمصرف است. بیش از 60 سال است که برای درمان دیابت نوع 2 در مراحل اولیه به دلیل توانایی برجسته آن در کاهش سطح گلوکز پلاسما استفاده می شود.
– خط اول درمان دارویی در دیابت نوع 2 می باشد. متفورمین علاوه بر دیابت در بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCO)و دیابت بارداری هم استفاده می شود.
– مصرف متفورین در افراد پیش دیابتی نیز می تواند ابتلا به دیابت را به تاخیر بیندازد.
– این دارو بر روی ترشح انسولین تاثیر نمی گذارد و بنابراین افت قند خون ایجاد نمی کند. ولی اثر بخشی انسولین را بیشتر می کند و حساسیت سلول ها را نسبت به انسولین افزایش می دهد .
– در مواردی که قندخون با درمان های خوراکی کنترل نشود، تزریق انسولین لازم است.

• قدم نهایی درمان، انسولین تزریقی