بیماری التهابی روده (IBD) نشاندهندهی گروهی از اختلالات رودهای است که باعث التهاب طولانیمدت دستگاهی گوارش میشوند. دستگاهی گوارش از بخشهای مختلف شامل دهان، مری، معده، رودهی کوچک و رودهی بزرگ تشکیل شده است که در هضم و جذب مواد غذایی و همچنین دفع مواد غیرقابل استفاده یا زائد نقش دارند. وجود التهاب در هر نقطه از دستگاهی گوارش عملکرد طبیعی آن را مختل میکند. IBD میتواند بسیار آزاردهنده و در شرایطی نادر خطرناک باشد.
اگر به بیماری التهابی روده مبتلا باشید، میدانید که معمولا این بیماری شامل دورههای عود و بهبودی است. هنگامی که التهاب شدید وجود داشته باشد، بیماری فعال در نظر گرفته می شود و فرد تشدید علائم را تجربه میکند. اما زمانی که التهاب کم میشود یا از بین میرود، معمولا بیمار علائمی را مشاهده نمیکند. این مقاله از دیجیکالا مگ به معرفی بیماری التهابی روده و نحوهی درمان آن اختصاص دارد. لطفا تا انتها با ما همراه باشید
انواع بیماری التهابی روده
بسیاری از بیماریها تحت عنوان IBD شناخته میشوند که دو نمونه از رایجترین آنها به شرح زیر است.
- کولیت اولسراتیو (UC) – این بیماری التهاب رودهی بزرگ است که میتواند به بروز مشکلات غیرگوارشی منجر شود.
- بیماری کرون – این بیماری میتواند قسمتهای مختلف دستگاهی گوارش را دچار التهاب کند. با این حال، بیشتر انتهای رودهی کوچک را تحت تأثیر قرار میدهد.
شاید علاقه داشته باشید: آشنایی با پروپولیس؛ یکی از ترکیبات مهم نووهیل
علائم بیماری التهابی روده
علائم IBD بسته به محل و شدت التهاب متفاوت است، اما معمولا شامل علایم زیر میشود.
- اسهال که زمانی رخ میدهد که قسمتهای آسیبدیدهی روده نتوانند دوباره آب را جذب کنند
- زخمهای خونریزیدهنده که ممکن است باعث مشاهدهی خون در مدفوع شوند که به این وضعیت «هماتوشزی» (Hematochezia) میگویند
- درد شکم و نفخ ناشی از انسداد روده
- کاهش وزن و کمخونی که میتواند باعث تأخیر رشد در کودکان شود
افراد مبتلا به بیماری کرون ممکن است دچار آفت دهان شوند. گاهی اوقات هم زخم و شقاق در اطراف ناحیهی تناسلی یا مقعد ظاهر میشود. بیماری التهابی روده میتواند با مشکلات خارج از دستگاهی گوارش مرتبط باشد، مانند:
- التهاب چشم
- اختلالات پوستی
- آرتریت
علل بیماری التهابی روده
علت دقیق IBD ناشناخته است. با این حال، عوامل متعدد زیر وجود دارند که میتوانند خطر ابتلا به کولیت اولسراتیو و بیماری کرون را افزایش دهند.
۱. سابقهی خانوادگی و ژنتیک
افرادی که والدین، خواهر، برادر یا فرزندشان به IBD مبتلا است، بیش از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. به همین دلیل است که دانشمندان معتقدند بیماری التهابی روده ممکن است منشاء ژنتیکی داشته باشد.
۲. سیستم ایمنی بدن
سیستم ایمنی هم ممکن است در بروز IBD نقش داشته باشد. در حالت عادی، سیستم ایمنی از بدن در برابر عوامل بیماریزا (ارگانیسمهایی که باعث بیماری و عفونت میشوند)، دفاع می کند. عفونت باکتریایی یا ویروسی دستگاهی گوارش میتواند باعث ایجاد پاسخ ایمنی شود. هنگامی که بدن سعی میکند در برابر مهاجمان یک پاسخ ایمنی ایجاد کند، دستگاهی گوارش ملتهب میشود.
در یک پاسخ ایمنی سالم با از بین رفتن عفونت التهاب هم برطرف میشود. با این حال، در افراد مبتلا به IBD ممکن است حتی زمانی که عفونت وجود ندارد، التهاب دستگاهی گوارش رخ دهد. در این بیماران سیستم ایمنی به سلولهای خود بدن حمله میکند که این وضعیت تحت عنوان «پاسخ خودایمنی» یا «بیماری خودایمنی» شناخته میشود. علاوه بر این، اگر بعد از درمان عفونت التهاب از بین نرود، ممکن است فرد به IBD مبتلا شود. التهاب میتواند برای ماهها یا حتی سالها ادامه پیدا کند.
- شاید علاقه مند باشید: آلتوهلث؛ دارویی طبیعی در درمان سندرم روده تحریک پذیر و فاقد گلوتن
۳. سن
بیماری التهابی روده میتواند در هر سنی اتفاق بیفتد، اما در بیشتر مواقع علائم آن قبل از ۳۵ سالگی شروع میشود.
۴. جنسیت
بیماری التهابی روده مردان و زنان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار میدهد. با این حال، کولیت اولسراتیو در مردان بالای ۴۵ سال در مقایسه با زنان همین گروهی سنی شایعتر است. بیماری کرون هم در بین دختران و زنان بالای ۱۴ سال از شیوع بیشتری برخوردار است.
۵. سیگار کشیدن
سیگار کشیدن یکی از عوامل خطر اصلی بیماری کرون است. سیگار همچنین درد و سایر علائم مرتبط با بیماری کرون را تشدید میکند و خطر بروز عوارض را افزایش میدهد. با این حال، کولیت اولسراتیو افراد غیرسیگاری و افرادی که در گذشته سیگاری بودهاند را تحت تأثیر قرار میدهد.
۶. عوامل محیطی
با توجه به تحقیقات انجام شده، افرادی که در مناطق شهری و کشورهای صنعتی زندگی میکنند، بیشتر احتمال دارد که به IBD مبتلا شوند. ساکنان کشورهای صنعتی تمایل بیشتری به خوردن غذاهای پرچرب و فرآوریشده دارند. مصرف این نوع مواد غذایی با ابتلا به بیماری التهابی روده مرتبط است.
بیماری التهابی روده در میان افرادی که در آب و هوای شمالی و سرد زندگی میکنند، رایجتر است. محققان با بررسی تأثیر عوامل محیطی بر IBD متوجه شدهاند که داشتن شغل یا سبک زندگی بیتحرک خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهد. از سوی دیگر، در بعضی از مطالعات مشاهده شده که فعالیت بدنی احتمال شروع IBD را کاهش میدهد. این تأثیر برای بیماری کرون در مقایسه با کولیت اولسراتیو قویتر است.
عوارض بیماری التهابی روده
رایجترین عوارض احتمالی این بیماری گوارشی به صورت زیر هستند.
- سوء تغذیه و درنتیجه کاهش وزن
- سرطان رودهی بزرگ
- فیستولها یا مسیرهای تونل مانندی که از دیوارهی روده عبور میکنند و سوراخی بین قسمتهای مختلف دستگاهی گوارش ایجاد میکنند
- پارگی روده
- انسداد روده
در شرایط نادر، حملهی شدید IBD میتواند شما را دچار شوک کند که خطرناک است. معمولا شوک به دلیل از دست دادن خون در اثر اسهال خونی ناگهانی و طولانیمدت ایجاد میشود.
نیاز به مشاوره رایگان دارید؟ فاران پلاس
